Repertorio de Canciones

En esta sección se presentan las obras que forman parte del repertorio interpretado por la Coral Cristóbal de Morales. Las obras están ordenadas por título y se presentan 25 títulos por página. Cada título contiene un desplegable con más información sobre la obra, incluido en su caso compositor, época, letra original o traducción, cuando proceda. Para acceder a esta información haz click en el nombre de la obra. Si lo deseas puedes filtrar la selección para que solo te aparezcan las obras que cumplen los criterios de los controles que puedes manejar en la fila de abajo, pulsando tras la selección sobre el botón APLICAR.
Compositor: Eugene Butler

Fecha Compositor: 1935

País de origen: EE.UU.

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Eugene Butler, nacido en EEUU en 1935, cuenta con una sólida reputación como compositor, director, educador y músico religioso.Ha publicado mas de 750 composiciones. Esta Suite Litúrgica es una misa a tres voces (sopranos, contraltos y una sola voz de hombres), con acompañamiento de piano.

Año en que se montó: 2019

Año última interpretación: 2019
Compositor: Eugene Butler

Fecha Compositor: 1935

País de origen: EE.UU.

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Año en que se montó: 2019

Año última interpretación: 2019
Compositor: Tomás Luis de Victoria

Fecha Compositor: 1548-1611

País de origen: España

Estilo: Polifonía sacra

Época: Renacimiento (s. XVI)

El abulense Victoria conoció a Palestrina durante su estancia con los jesuitas en Roma, quien influiría en sus primeras obras. Ingresó en la Congregación del Oratorio, fundada por san Felipe Neri, cuando ya era sacerdote. En España, fue nombrado maestro de capilla y organista, entre otros cargos y, posteriormente, capellán del monasterio de las Descalzas Reales. Es el compositor más grande del Renacimiento español junto con Cristóbal de Morales. Su estilo es tan innovador, con una gran progresión cromática, quizá debido a los madrigalistas, que anuncia el inminente Barroco. Como compositor, su obra es inmensa, formada por composiciones religiosas exclusivamente en latín (motetes, antífonas, himnos, salmos, misas, etc.), que oscilan entre las 2 y 8 voces. Incluso tiene una pieza, Laetatus sum, para 12 voces.

Tenebrae facta e sunt es una composición a 4 voces masculinas: tenor 1º, tenor 2º, bajo 1º y bajo 2º.

Letra Original:

Tenebrae factae sunt. Dum crucifixissent Jesum Judaei. Et circa horam nonam exclamavit Jesus voce magna; Deus meus, Deus meus, ut quid me dereliquisti?. Et inclinato capite emisit spiritum. Exclamans Jesus voce magna ait: Pater in manus tuas commendo spiritum meum.

Traducción:

Se hizo la oscuridad, mientras habian crucificado los judios a Jesús y hacia la hora nona, Jesús gritó con fuerte voz: Dios mío, Dios mío, ¿Por que me has abandonado?. E inclinando la cabeza, exhaló su espíritu Jesús, gritando con fuerte voz, dijo: Padre, en tus manos encomiendo mi espíritu.

Año en que se montó: 2002
Compositor: Piotr Illich Tchaikovsky

Fecha Compositor: 1840-1893

País de origen: Rusia

Estilo: Polifonía sacra

Época: Romanticismo (s. XIX)

Tchaikovsky, compositor romántico ruso, fue el creador de una música cosmopolita, aunque no exenta de raíces rusas. Entre sus obras destacan los ballets (El lago de los cisnes), su Obertura Romeo y Julieta y el Concierto para violín.

Letra Original:

When Jesus Christ was yet a child, He had a garden small and wild, wherein he cherished roses fair, and wove them into garlands there. Now once, as summer time drew night, there came a troop of children by, and seeing roses on the tree, with shouts they plucked them merrily. Do you bind roses in your hair? Thet cried, in scorn, to Jesus there. The boy said humbly; "take I pray, all but the naked thorns away". Then of the thorns they made a crown, and with rough fingers pressed it down, till on his forehead faior and young red drops of blood like roses sprung.

Año en que se montó: 1999
Compositor: John Tavener

Fecha Compositor: 1944-2013

País de origen: Gran Bretaña

Autor de la letra: William Blake

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Tavener es un compositor británico de música clásica religiosa. En su obra, ha influido notablemente la liturgia de la iglesia ortodoxa rusa.

La letra de The lamb es de un poema del poeta inglés William Blake (1757-1827), publicado en 1789.

Letra Original:

Little Lamb, who made thee?

Dost thou know who made thee?

Gave thee life, and bid thee feed

by the stream and o'er the mead;

Gave thee clothing of delight,

Softest clothing, woolly, bright;

Gave thee such a tender voice,

Making all the vales rejoice?

Little Lamb, who made thee?

Dost thou know who made thee?

Little Lamb, I'll tell thee,

Little Lamb, I'll tell thee;

He is called by thy name.

For he calls himself a Lamb.

He is meek, and he is mild,

He became a little child.

I, a child, and thou a lamb,

We are called by his name.

Little Lamb, God bless thee!

Little Lamb, God bless thee!

Traducción:

Corderito, ¿quién te hizo? ¿Sabes quién te hizo? Te dio la vida y te dará a comer la ofrenda. Por la corriente y sobre el aguamiel. Te dio el vestido del deleite, más suave que la ropa, lana, brillante. Te dio una voz tan tierna, que hace que todos los valles se alegren. ¿Sabes quién te hizo? Corderito, te lo diré, corderito, te lo diré.  Él es llamado por tu nombre,  el se llama a sí mismo cordero. El es manso, y es dulce, se convirtió en un niño pequeño. Yo, un niño y tú un cordero. Nos llaman por su nombre. ¡Corderito, Dios te bendiga! ¡Corderito, Dios te bendiga!

Año en que se montó: 2002
Compositor: John Rutter

Fecha Compositor: 1945

País de origen: Gran Bretaña

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

rutterEl texto de este himno de John Rutter corresponde a la bendición bíblica conocida como "Bendición Sacerdotal "(Números 6: 24-26), seguida de un prolongado Amén.

Rutter escribió esta pieza para cuatro partes vocales (SATB) y órgano en 1981, en un tempo “andante espressivo”, para el aniversario en memoria de Edward T. Chapman, director de música en la escuela de Highgate, (Londres) con quien había estudiado en su época escolar. También escribió un arreglo para soprano, contralto y teclado, que es el que se canta en esta ocasión.

Fue publicada en ese mismo año por Oxford University Press en la Antología Oxford Easy Anthems.

Es una obra que cuenta con numerosas grabaciones corales, por ejemplo por los Cambridge Singers y la Orquesta sinfónica de la Ciudad de Londres, bajo la dirección personal del propio Rutter.

En palabras de John Rutter referidas a esta pieza, escribe: “Creo que no se deben levantar barreras innecesarias entre el compositor y el oyente. Si hay que elegir entre la aprobación de la crítica y la oportunidad de llegar al corazón de la gente normal, que está fuera del círculo de los “conocedores” de la música contemporánea,... tengo muy claro lo que prefiero".

En “The Lord Bless You and Keep You” Rutter desarrolla una música contenida y simple, en la que no obstante se da una gran riqueza de matices que se aprecian mejor en la obra a cuatro voces, ya que la versión para soprano, alto y hombres es algo más simple.

El verso “and give you peace” aparece tres veces, desde el mezzo piano al pianísimo, cada vez más suave, hasta enlazar con un polifónico AMEN que eleva al máximo el clímax de la obra tanto en rango como en intensidad, para terminar suavizándose gradualmente, y así alcanzar el final tras un largo “molto rallentando”.

John Rutter Milford, es un compositor, director de coro, arreglista y productor. Nació en Londres en 1945 en Londres. En 1981 fundó su propio coro, el "Cambridge Singers", con quienes tiene varias grabaciones, en particular bajo su propia etiqueta: Collegium Records. Vive cerca de Cambridge, pero con frecuencia dirige otros coros y orquestas de todo el mundo. En 1980 se le hizo becario de honor de Westminster Choir College, Princeton, y en 1988 miembro del Gremio de Músicos de Iglesia. En 1996 el Arzobispo de Canterbury le confirió un Doctorado de Música, en reconocimiento de su contribución a la música sacra. Dispone de su propio sitio web: http://www.johnrutter.com donde se pueden comprar sus discos y libros de partituras.

Al final de la página, tras los archivos MP3 por voces, se incluye una grabación de esta obra interpretada por el Coro Philippine Madrigal Singers con objeto de familiarizarse con su dinámica y su fuerte potencial emotivo.

Letra Original:

The Lord bless you and keep you.
The Lord make his face to shine upon you,
and be gracious unto you.

The Lord lift up the light of his countenance upon you,
and give you peace Amen.

Traducción:

El Señor te bendiga y te guarde,
te muestre su faz resplandeciente
y tenga misericordia de ti.

El Señor eleve sobre ti la luz de su semblante,
y te conceda la paz. Amen.

Año en que se montó: 2015

Año última interpretación: 2022
Compositor: Dimitri Bortniansky

Fecha Compositor: 1751-1825

País de origen: Ucrania

Estilo: Polifonía sacra

Época: Clasicismo (s. XVIII y XIX)

Bortniansky fue un compositor que, tras su estancia en Italia, creó obras en las que combinó estilos de la Europa del Este y del Oeste. Compuso varias óperas, con notable éxito en Italia, música sacra en latín y alemán y, también, música litúrgica para la Iglesia Ortodoxa Rusa. Tchaikovsky, en 1880, publicó sus composiciones litúrgicas en 10 volúmenes.

Tiebie poyemes un himno eucarístico de la liturgia de la Iglesia Ortodoxa Rusa. A 4 voces mixtas.

Letra Original:

Tiebie poyem, Tiebie blagoslovin. Tiebie blago darim Gospodim Imolin tisia Bogenach, Imolitisia Bogenach, Bogenach.

Compositor: F. Amor

Fecha Compositor: Siglo XX

País de origen: España

Autor de la letra: M. Turiel

Estilo: Polifonía sacra, Villancicos de Navidad

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Esta composición es a 8 voces mixtas.

Letra Original:

Por que es la Navidad, por que es la Navidad, por que es lña Navidad, te sientesás contento, te sientes tan feliz. por que es la Navidad, es Navidad, te es fácil unos días callar y petrdonar, tender la mano abierta, ofreciendo la paz. Por que es navidad, es la Navidad, es Navidad. Sí es Navidad por que DIos viene al mundo, escucha, Dios viene al mundo, todos los días, todo el año es Navidad, Navidad. Dios viene al mundo, todos los días, todo el año es Navidad.

Compositor: Andrés Flores

Fecha Compositor: 1690-1754

País de origen: Bolivia

Arreglos Editor: Bernardo Illari

Estilo: Polifonía sacra

Época: Barroco (s. XVII y XVIII)

Andrés Flores (1690-1754) fue uno de los cuatro compositores criollos más importantes de la época barroca en Bolivia. Fue alumno de Juan de Araujo que era a la sazón el maestro de coro de la catedral de La Plata (hoy Sucre). Los otros tres fueron Sebastián de los Ríos, Blas Tardío y Guzmán y Roque Jacinto de Chavarría. De este último es la obra “A la Flor del Alba” que se incluye también en nuestro repertorio.

Tota Pulchra es María, es un himno católico muy antiguo, escrito al parecer en el siglo IV, conformando una de las cinco antífonas para los salmos de las segundas vísperas de la festividad de la Inmaculada Concepción, es decir, en las festividades que renuevan la creencia en la Virgen María, pura en esencia y exenta del pecado original. El texto está tomado en parte del libro de Judith y en parte del Cantar de los Cantares (Recuérdese la canción de nuestro más antiguo repertorio, musicada por José Manuel López Blanco: “Qué Hermosa Eres Amada”)

Esta oración ha servido como inspiración para muchos compositores a lo largo de los siglos, entre los que se puede citar por ejemplo Robert Schumann, Anton Bruckner, Pau Casals o Maurice Duruflé.

A lo largo de la historia han surgido numerosas devociones marianas que han encontrado concordancias en prácticas espirituales y religiosas diversas, que tuvieron tierra fértil en América Latina al equiparar a la Virgen María con figuras espirituales semejantes, y al representarla con la tez oscura, con lo cual se logró un extendido culto indígena y mestizo. Así, la Virgen se convirtió en un bastión indiscutible de las tareas de evangelización americana, y en un elemento central en la conformación de una identidad religiosa local, como lo atestiguan las innumerables advocaciones que hoy sobreviven. Por otra parte, la multiplicidad de textos existentes alusivos a la Virgen María y la intensidad de su uso en la práctica religiosa también ha generado un amplísimo repertorio musical, con particularidades especiales en el contexto hispanoamericano.

La versión que se incluye en esta ficha ha sido editada por Bernardo Illari, un conocido especialista en música colonial iberoamericana y que es actualmente profesor en la Universidad Norte de Texas. Su tesis doctoral presentada en la Universidad de Chicago en 2002 versó precisamente sobre la música coral en la catedral de La Plata en el periodo 1680 a 1730.

La obra se interpreta con tres voces femeninas (soprano 1, soprano 2 y alto) y una sola voz masculina que agrupa en una tesitura aproximada de baritono a tenores y bajos del coro.

Letra Original:

Tota pulchra es, Maria,
et macula originalis non est in te.
Tu gloria Jerusalem, tu laetitia Israel, tu honorificentia populi nostri.
¡Oh! María, virgo prudentissima, mater clementissima,
Ora pro nobis, intercede pro nobis ad Dominum Jesu Christum

Traducción:

Eres toda belleza, Maria
y el pecado original no está en tí
Tu, la gloria de Jerusalén, tú, alegría de Israel, tú, honor de nuestro pueblo,
¡Oh! María, virgen prudentísima, madre clementísima.
Ruega por nosotros, intercede por nosotros ante nuestro Señor Jesucristo.

Año en que se montó: 2013
Compositor: Anónimo

Fecha Compositor: Siglo XX

País de origen: Portugal

Arreglos Manuel Faria

Estilo: Polifonía sacra, Folklore tradicional

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Manuel Ferreira da Faria (1916-1983) fue un canónigo de la catedral de Braga que compuso del orden de 500 obras, de ellas, unas 100, entre creaciones y arreglos, son canciones populares portuguesas.

Trai-Trai es una canción tradicional portuguesa.

Letra Original:

Lá vai Yoao Barandao a tocar no violao casaco a moda na mao e atao trai trai olaré trai trai. Era a moda de meu pai ó pastor, ah!, ah!, ah!, lavrador enganador. Renhi, nhi, renhó, nho, ah!, ah!, ah!, oh!, oh!, oh!, Lá vai lá vai lá vai Yoao Barandao, Yoao Barandao, Yoao Barandao, lá vai Joao a tocar no violào, ah!...

 

Traducción:

Ahí va Juan Brandao tocando la viola, chaqueta de moda en la mano y entonces, trai trai olaré trai trai. Era a la moda de mi padre, ¡oh pastor!, ¡ah!, ¡ah!, ¡ah!, labrador engañador. Renhi nhi renhó, nho, ah!, ¡ah!, ¡ah!, ¡oh!, ¡oh! Allá va, allá va, allá va Juan Brandao, Juan Brandao, Juan Brandao, allá va Juan tocando la viola, ¡ah!...

Año en que se montó: 1999
Compositor: Ola Gjeilo

Fecha Compositor: 1978

País de origen: Noruega

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Ubi caritas es un himno religioso que procede de los primeros tiempos del cristianismo, cuya melodía gregoriana es conocida desde el siglo X. Habitualmente se canta en la bendición del Santísimo Sacramento y específicamente el Jueves Santo. Un buen número de compositores
de diferentes épocas han escrito versiones de este himno.

Ola Gjeilo (1978) es un compositor y pianista noruego, residente actualmente en Estados Unidos. Trabaja como compositor independiente y es también compositor residente del grupo vocal británico Voces8.

Letra Original:

Ubi caritas et amor, Deus ibi est.
Congregavit nos in unum Christi amor.
Exsultemus, et in ipso jucundemur.
Timeamus, et amemus Deum vivum.
Et ex corde diligamus nos sincero.
Ubi caritas et amor, Deus ibi est.
Congregavit nos in unum Christi amor.
Christi amor. Amen.

Traducción:

Donde hay caridad y amor, allí está Dios.
El amor de Cristo nos ha congregado y unido.
Alegrémonos y deleitémonos en El.
Temamos y amemos al Dios vivo.
Con sincero corazón amémonos unos a otros.
Donde hay caridad y amor, allí está Dios.
El amor de Cristo nos ha congregado y unido.
Cristo es amor. Amen.

Año en que se montó: 2019

Año última interpretación: 2020
Compositor: Audrey Snyder

País de origen: Estados Unidos

Autor de la letra: Anónimo

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

snyderAudrey Snyder es una activa compositora de música coral, arreglista y directora. Completó su licenciatura y maestría en Educación Musical por la Universidad de Oregon y realizó un postgrado adicional en Inglaterra. Durante sus muchos años como profesora de música en la escuela pública comenzó a escribir música coral para sus propios estudiantes, publicando su primera composición en 1978. Desde entonces ha publicado numerosas composiciones corales originales y arreglos que abarcan todo el espectro de la música coral. En la actualidad es ampliamente reconocida como una de las principales compositoras de música coral en el ámbito educativo, Audrey Snyder reune en su música belleza, sencillez y encanto.

Ubi caritas es un himno religioso utilizado durante mucho tiempo como una de las antífonas para el lavado de los pies el día de Jueves Santo. La melodía original gregoriana fue compuesta con anterioridad al siglo X, aunque algunos investigadores consideran que el texto, anónimo, puede proceder de los primeros tiempos del cristianismo, en concreto de las reuniones de los primeros cristianos antes de la formalización de la Misa. Por lo general, se canta en la Adoración Eucarística y Bendición del Santísimo Sacramento y el Jueves Santo por la noche en la Misa de la Cena del Señor. En la actual edición del Misal Romano de 1970 (tercera edición 2000) se cambió su utilización desde la ceremonia del lavatorio de pies a la procesión de las ofrendas en la misa de la Cena del Señor, también en el Jueves Santo. Este mismo texto se puede encontrar igualmente en libros de himnos anglicanos y luteranos actuales. El conocido “Canto de Taizé” (Francia) de Jacques Berthier (1978) utiliza sólo las palabras del estribillo, con versos tomados de Corintios I, 13: 2-8.  Muchos otros compositores como M. Duruflé, P. Halley, D. Conte o A. Snyder entre otros han escrito versiones de este himno, basándose más o menos en la melodía gregoriana original.

Letra Original:

Ubi caritas et amor, Deus ibi est. Congregavit nos in unum Christi amor.
Exsultemus, et in ipso jucundemur. Timeamus, et amemus Deum vivum.
Et ex corde diligamus nos sincero. Ubi caritas et amor, Deus ibi est.
Simul ergo cum in unum congregamur: Ne nos mente dividamur, caveamus.
Cessent iurgia maligna, cessent lites. Et in medio nostri sit Christus Deus.
Ubi caritas et amor, Deus ibi est. Simul quoque cum beatis videamus,
Glorianter vultum tuum, Christe Deus: Gaudium quod est immensum, atque probum,
Saecula per infinita saeculorum. Amen.

Traducción:

Donde hay caridad y amor, allí está Dios. El amor de Cristo nos ha congregado y unido.
Alegrémonos y deleitémonos en El. Temamos y amemos al Dios vivo.
Con sincero corazón amémonos unos a otros. Donde hay caridad y amor, allí está Dios.
Estando congregados y unidos, cuidémonos de estar desunidos en espíritu.
Cesen las malignas rencillas,cesen los disgustos. Y Cristo nuestro Dios reine entre nosotros.
Donde hay caridad y amor, allí está Dios.Ojalá junto con los bienaventurados veamos
también tu rostro en la gloria ¡oh Cristo Dios nuestro!. Este será el gozo santo e inefable
por los siglos infinitos. Amén

Año en que se montó: 2015

Año última interpretación: 2015
Compositor: Lothar Siemens

Fecha Compositor: 1941-2017

País de origen: España

Autor de la letra: Néstor Álamo

Estilo: Villancicos de Navidad, Polifonía sacra, Folklore tradicional

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Sobre un texto lleno de referencias canarias (el timple, la cueva de Bentayga) el compositor Lothar Siemens compuso una melodía basada en el folklore de las islas.

Lothar Siemens Hernández (Las Palmas de Gran Canaria, 1941-2017) estudió Filosofía y Letras y, posteriormente, se especializó en Musicología, Etnología y Prehistoria en la Universidad de Hamburgo, además de cursar la titulación de Derecho. Destaca su labor investigadora en el campo de la musicología y etnomusicología, que le llevó a ser director de la 'Revista de Musicología Española'. Compuso dos óperas y varias obras corales e instrumentales para voz y piano; y fue académico y miembro de varias instituciones científicas nacionales y extranjeras. Ha sido, entre otros cargos, presidente del Museo Canario y de la Fundación Universitaria de Las Palmas.

De curiosa actualidad es su ópera titulada 'El moro de la patera' cuya acción transcurre en una hora y se desarrolla en la isla de Fuerteventura donde, persiguiendo la pista de un magrebí llegado en este tipo de embarcación utilizada por los emigrantes que llegan a las costas de Canarias de forman ilegal, la Guardia Civil llega a casa de Ayosa y Fasca, en Teneje.

Néstor Álamo, escritor y compositor, nació en Santa María de Guía (Gran Canaria) en 1906 y falleción en Las Palmas en 1994. Está considerado por algunos como el padre de la canción de autor de Canarias. Llegó a ser académico de la Real Academia de la Historia.  Autodidacta en muchas ramas de las artes y el saber, de su pluma han sallido títulos como “Isla mía”, “Maspalomas y tu” “Adios Canaria querida” o “Sombra del Nublo".

El alcaraván es un ave de origen africano que nidifica en las zonas áridas de Lanzarote y Fuerteventura y en los biotopos semidesérticos de Gran Canaria y Tenerife, donde también se le conoce con el nombre popular de pero-lui (debido al sonido de su canto). Estas aves son gregarias, incluso en la época de cría, pudiendo oírseles, al atardecer y por la noche, llamándose unos a otros. Durante la migración otoñal con frecuencia se reúnen en bandos más o menos grandes.

Letra Original:

Los gallos buscan al dia y cruza la lejanía un canto de Alcaraván.
Niño, niño, niño, ahí van. Niño, niño, niño, ahí van.
La luna se va ocultando entre sonar de panderos, al saltar vuelos ligeros de pájaros en soltura.
¡Gloria a Dios en las alturas!, van cantando los arrieros.
Los gallos buscan al dia y cruza la lejanía un canto de Alcaraván.
Niño, niño, niño, ahí van. Niño, niño, niño, ahí van.
Suenan guitarras y timples bajo la luna y el agua, por esta tierra redonda, tierra de mi Gran Canaria.
¡Gloria a Dios en las alturas!, desde Tunte hasta Artenara. Que el niño duerme tranquilo, en la cueva del Bentayga.
Los gallos buscan al dia y cruza la lejanía un canto de Alcaraván.
Niño, niño, niño, ahí van. Niño, niño, niño, ahí van.

Año en que se montó: 2006

Año última interpretación: 2013
Compositor: Anónimo

Fecha Compositor: SIGLO XX

País de origen: Colombia

Autor de la letra: Anónimo

Estilo: Polifonía sacra, Folklore tradicional, Villancicos de Navidad

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

Velo que bonito es un villancico tradicional del departamento de Chocó, al noroeste de Colombia, de pricipios del siglo XX. Se trata de "el alabao", un canto de exaltación religiosa o alabanza, dedicado a los santos, en este caso a san Antonio.

Letra Original:
  1. Velo que bonito lo vienen bajando, con ramos de flores lo van adorando. Ro, rri, ro, rra, san Antonio ya se va. Señora Santana por qué llora el niño, por una manzana que se le ha perdido. Ro, ri, ro, ra, san Antonio ya se va. Velo que bonito lo vienen bajando, con ramos de flores lo van adorando. Ro, ri, ro, ra. San Antonio ya se va. Señora Santana por qué llora el niño, san Antonio ya se va, por una manzana que se le ha perdido. San Antonio ya se va.
  2. Si su niño llora déle una palmada, si sigue llorando, pues sígale dando. Ro, ri, ro, ra, san Antonio ya se va. Si su niño llora déle una palmada, si sigue llorando, pues sígale dando. Ro, ri, ro, ra, san Antonio ya se va.
Año en que se montó: 1999
Compositor: György Orban

Fecha Compositor: 1947-

País de origen: Hungría

Estilo: Polifonía sacra

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

György Orbán es un compositor húngaro, aunque nacido en Rumanía. La mayor parte de su producción musical es sacra, para uso litúrgico.

Veni Sancte Spiritus es una de las cuatro secuencias que se han matenido en la liturgia de la Iglesia tras la reforma realizada por el Conciclio de Trento.

Letra Original:

Veni, Sancte Spiritus, 

et emite caelitus lucis tuae radium. 

Veni, Pater pauperum, 

veni, dator munerum, 

veni, lumen cordi! 

O lux beatisssima, 

reple cordis intima, 

tuorum fidelium.

Traducción:

Ven, Espíritu Santo
y envía desde el cielo un rayo de tu luz
Ven, Padre de los pobres.
Ven, dador de dones.
Ven, luz del corazón.
¡Oh, luz santísima!,
colma la intimidad del corazón
de todos tus fieles

Año en que se montó: 2010
Compositor: Anónimo

Arreglos Revisión: Abel di Marco

Estilo: Polifonía sacra

Época: Antigua (s. XIV y XV)

Es canto gregoriano, en tonus simplex. 

El texto procede del Prólogo del evangelio de san Juan, I, 14

Letra Original:

Verbum caro factum est: Alleluia, alleluia. Et habitavit in nobis. Alleluia, alleluia. Gloria Patris et Filio et Spiritui Sancto. Verbum caro factum est: Alleluia, alleluia.

Traducción:

El verbo (la palabra) se hizo carne: aleluya, aleluya. Y habitó entre nosotros, aleluya, aleluya. Gloria al Padre y al Hijo y al Espíritu Santo. El verbo se hizo carne: aleluya, aleluya.

Año en que se montó: 2010

Año última interpretación: 2013
Compositor: Tomás Luis de Victoria

Fecha Compositor: 1548-1611

País de origen: España

Estilo: Polifonía sacra

Época: Renacimiento (s. XVI)

El abulense Victoria conoció a Palestrina durante su estancia con los jesuitas en Roma, quien influiría en sus primeras obras. Ingresó en la Congregación del Oratorio, fundada por san Felipe Neri, cuando ya era sacerdote. En España, fue nombrado maestro de capilla y organista, entre otros cargos y, posteriormente, capellán del monasterio de las Descalzas Reales. Es el compositor más grande del Renacimiento español junto con Cristóbal de Morales. Su estilo es tan innovador, con una gran progresión cromática, quizá debido a los madrigalistas, que anuncia el inminente Barroco. Como compositor, su obra es inmensa, formada por composiciones religiosas exclusivamente en latín (motetes, antífonas, himnos, salmos, misas, etc.), que oscilan entre las 2 y 8 voces. Incluso tiene una pieza, Laetatus sum, para 12 voces.

Vere languores es un motete que se canta o reza en el momento central de la Semana Santa, cuando el sacerdote, el Viernes Santo, descubre la cruz y la ofrece a la veneración de los fieles. Se compone de dos partes. La primera "Vere languores... sanatis sumus" está tomada de Isaías 53, 4-5. La segunda parte "Dulce lignun..." está inspirada en el  Hymnus de Passione, de Claudio Mamertino (siglo V), aunque con deformaciones medievales.

Letra Original:

Vere languores nostros ipse tulit, et dolores nostros ipse portavit.Cuius livore sanati sumus. Dulce lignum, dulces clavos, dulcia ferens pondera, quae sola fuisti digna sustinere Regem caelorum et Dominum.

Traducción:

Ciertamente, él asumió nuestras debilidades y cargó con nuestros sufrimientos. Por sus heridas hemos sido sanados. Dulce madero, dulces clavos, dulce peso que has llevado, tú solo has sido digno de sostener al Señor y Rey de los Cielos.

Año en que se montó: 2009
Compositor: Antonio José

Fecha Compositor: 1902-1936

País de origen: España

Estilo: Polifonía sacra, Folklore tradicional

Época: Contemporánea (s. XX y XXI)

El burgalés Antonio José Martínez Palacios, conocido simplemente como Antonio José, vio su vida truncada al ser fusilado al comienzo de la Guerra Civil (9 de octubre de 1936). A los 12 años, compuso su primera obra (Cazadores de Chiclana). A pesar de su corta vida, compuso 150 obras, entre las que destacan una ópera (El mozo de mulas), basada en el Quijote; Sinfonía castellana3 cantigas de Alfonso X, Himno a Castilla (a 6 v. m.), Cinco coros castellanos y Danzas Burgalesas. Como fruto de su labor investigadora de folclorista, compuso una Colección de cantos  populares burgaleses.

¡Ay, amante mío! es una tonada de baile a 6 voces mixtas, que pertenece a Cinco coros castellanos. 

Letra Original:

¡Ay!, amante mío, dueño del querer, dame un vaso de agua, me muero de sed. Me muero, me muero, me muero de sed, ¡ay!, amante mío dueño del querer.

Año en que se montó: 2003
Compositor: Johann Sebastian Bach

Fecha Compositor: 1685-1750

País de origen: Alemania

Estilo: Polifonía sacra

Época: Barroco (s. XVII y XVIII)

Bach es el más grande maestro del Barroco y probablemente de toda la música clásica. Fue organista en Wiemar, cantor (director de coro) en la iglesia de Santo Tomás de Leipzig y director de música en su universidad. Escribió más de 1000 composiciones en casi todos los géneros, aunque, curiosamente, no mostró ningún interés por la ópera. En sus obras instrumentales, destacan las fugas, sinfonías y tocatas. En su obra vocal, las cantatas, La pasión según san Mateo.

¡Oh, rostro lacerado! es una coral que forma parte del Oratorio de La pasión según san Mateo. La letra no es una traducción lietarl del original alemán, sino una adaptación para corresponder al ritmo y al compás.

Letra Original:
  1. ¡Oh, rostro lacerado del divino Señor! de espinas coronado, transido de dolor. ¡Oh, rostro esclarecido de tan radiante luz! ¡Oh, rostro escarnecido, te adoro buen Jesús!
  2. ¡Oh, faz ensangrentada que al mundo da pavor! ¡Oh, faz atormentada de nuestro Salvador! La luz de tu mirada ¿quién pudo así infamar?
Compositor: Don Hernando Franco

Fecha Compositor: 1532-1585

País de origen: España-México

Estilo: Polifonía sacra

Época: Renacimiento (s. XVI)

oh señoraLa presente obra ha sido normalmente atribuida a Hernando Franco, si bien hace algunos años el musicólogo Robert Stevenson ha puesto en duda que este motete hubiera sido creado por este compositor de origen extremeño, nacido en 1532. Hernando Franco fue, de niño, miembro del coro de la catedral de Segovia. En 1573 aparece su nombre en las actas capitulares de la catedral de Guatemala, de lo que se deduce que pudo haber sido maestro de capilla en esa ciudad antes de trasladarse a México en 1575. Ese año fue nombrado maestro en la catedral de la capital azteca, puesto que desempeñó hasta su muerte en 1585. Durante ese período, la capilla musical alcanzó un altísimo nivel pocas veces alcanzado en años posteriores. Su obra, esencialmente religiosa, incluye salves, magníficat en todos los tonos, responsorios y otros géneros de obras litúrgicas.

Los más antiguos motetes que se conocen en lengua nahuatl aparecieron en un códice de 139 páginas, encontrado por don Octaviano Valdés, canónigo de la catedral metropolitana de México. En las páginas 121 y 123 de dicho códice, elaborado entre 1561 y 1571, hay dos invocaciones a la madre de Dios: Sancta María yn il huicac y Dios itlazo nantzine. En estas obras, el autor muestra un dominio absoluto de las complicadas prácticas de medida europeas de la época, a diferencia de su rudimentario tratamiento de las voces contrapuntísticas.

La obra a la que nos referimos aquí es precisamente el segundo de estos motetes, Dios itlazo nantzine, que en lengua nahuatl significa "Amada madre de Dios". La lengua nahuatl es una lengua oriunda de México que se habla principalmente por nahuas en México y en América Central. Se cree que surgió hacia el siglo VII. Desde la expansión de la cultura tolteca a finales de siglo X en Mesoamérica el náhuatl comenzó su difusión por encima de otras lenguas mesoamericanas hasta convertirse en lingua franca de buena parte de la zona mesoamericana, en especial bajo los territorios conquistados por el imperio mexica, también llamado imperio azteca, desde el siglo XIII hasta su caída (el 13 de agosto de 1521) en manos de los españoles. Originalmente se trataba de una escritura pictográfica con rasgos silábicos o fonéticos pero en el siglo XVI adoptó el alfabeto latino a consecuencia de la colonización española, escribiéndose de acuerdo a las normas ortográficas del castellano de esa época, perdurando esta forma de escribir el náhuatl hasta nuestros días.

Nota: En la partitura, como se puede observar, consta que la obra se repite de principio a final. No obstante, a fin de que los ficheros de audio no sean más grandes de lo necesario, en los mismos solo se reproduce una vez.

Se ha incluido también la versión interpretada por San Antonio Vocal Ensemble en su album "El Milagro de Guadalupe" a fin de que se pueda escuchar mejor tanto la pronunciación como la dinámica de la obra.

Letra Original:

Dios itlazo nantzine
cemihcac ichpochtle
cenca timitz totlatla uhtilya
matopan xinotlatolti.
Yn il huicac ixpantzinco
inmotlazoconetzin Jesu Christo.
Ca om pa timo yetzica
Y mi na huactzinco
yn motlazo conetzin y Jesu Christo.

Traducción:

Oh Señora amantísima
madre de Dios siempre virgen,
la más ensalzada.
¡Oh! cuánto os suplicamos
interceder por nosotros
en el día de la resurección de los muertos,
ante tu amantísimo
hijo Jesucristo.
Tú que estás en el cielo
en presencia de tu hijo Jesucristo.

Año en que se montó: 2013

Páginas